Industriako eta Enpresen Trantsizio Ekologiko eta Digitalerako Departamentuko kontseilaria den Mikel Irujo Otsagabian ireki berriak diren ‘Euskal Txerri’ txerri-produktuen establezimenduan eta hurbileko supermerkatuan izan da gaur. Era horretan, Nasuvinsak herriko udalarekin lankidetzan sustatutako Ekintzailetza Zentroaren laguntzarekin sei enpresa-proiektu martxan jarri dira.
Toki mailan ekonomia eta enplegua suspertzeko ekimen publiko hau Nafarroako Gobernuko Proiektu Estrategikoen Zuzendaritza Nagusiak bultzatu zuen aurreko legealdian. Patatera Estazioan proiektu berriak hartzeko espazio bat eta nabe berri bat ditu Mancholandako industrialdean, udal lursail batean.
Bisitan, Mikel Irujo kontseilariak zentro horren arrakasta nabarmendu du, zerbitzu eta azpiegitura modernoak eskaintzen baititu ekintzaile txikiarentzat aukerak sortzeko eta tokiko bokazioa duten negozioen ezarpena eta garapena errazteko.
Gaineratu duenez, Gu Pirinioa - Pirinioetako Planaren estrategia esparru ezin hobea da eskualde hau leku erakargarri bihurtzeko, gazteak beren bizi eta etorkizun proiektua garatzera gonbidatuko dituena, eta landa eremuan despopulazio prozesua iraultzea ahalbidetuko diguna.
Gaur bisitatu diren enpresek Mancholandako nabean egokitutako bi lokal hartzen dituzte, eta hirugarrena Udalaren zerbitzu orokorretarako da. Patatera Geltokiko bost coworking-guneei dagokienez, ia osorik okupatuta daude.
Irujo kontseilariarekin batera, Mikel Aoiz Otsagabiako alkatea, Ruben Goñi Landa Garapeneko zuzendari nagusia, Gustavo Goiena Zaraitzuko Batzarreko presidentea, Carlos Chocarro Industria zuzendariordea eta David Chocarro Nasuvinsako azpiegituren arduraduna izan dira.
Era berean, bertan izan dira Iñaki Zoko eta Andoni Arizkuren, Bordaxaki enpresaren sustatzaileak, eta Eduardo Allo, Covirán supermerkatuko arduraduna, baita Patatera supermerkatuan hartutako ekintzaileak eta Cederna Garalurreko arduradunak ere, hala nola Ibon Mimentza eta Idoia Fernández (Salazar eta Erronkari), baita Yrama Vela (Gu Pirinioa) ere.
Nasuvinsak errentamendu-erregimenean kudeatzen ditu bi higiezinak, 600.000 euro inguru inbertitu ondoren patatera birgaitzeko eta nabea eraikitzeko.
180.000 euroko landa-garapeneko laguntzak
Landa Garapen eta Ingurumen Departamentuak 180.000 euroko ekarpena egin du Otsagabiako industrialdeko bi enpresa-ekimen berriak bultzatzeko.
Alde batetik, 150.000 euroko laguntza eman da Andoni Arizkuren eta Iñaki Zoko abeltzain gazteek Euskal Txerriko produktuarekin ireki duten establezimendua instalatzeko eta inbertitzeko, eta beste 30.000 euroko dirulaguntza hurbileko txikizkako supermerkatua irekitzeko.
Bi ekimen horiek Pirinioetako eskualdea garatzeko eta Landa Garapeneko Zuzendaritza Nagusiaren tokiko nekazaritzako elikagaiak sustatzeko estrategien barruan daude, eta jaso egin dituzte. Landa Garapenerako Europako Nekazaritza Funtsarekin batera finantzatzen dira.
Ildo horretan, Landa Garapeneko zuzendari nagusi Rubén Goñik adierazi du hurbileko merkataritza, hurbileko salmenta edo kalitatezko tokiko produktua bultzatzeko estrategia abiarazten duela, Pirinioetako eskualdea biziberritzeko eta landa mundu bizia sustatzeko palanka gisa. Estrategia horrekin batera, Foru Administrazioaren babesa eta laguntza jaso behar du, jakina, baina, batez ere, gazteen jarrera eta ekintzailetza, inguruko tokiko eragileen inplikazioa eta kontsumitzaileek beren lurraren produktuarekiko duten konpromisoa hartu behar ditu oinarri.
Euskal Txerri txerri-produktuak
Euskal Txerri txerri-produktuen establezimenduak 125 metro koadroko lokal bat hartzen du Mancholandako nabean, eta Nasuvinsak negozioaren titularra den Bordaxaki sozietateari alokatu dio.
Herriko bi gaztek, Iñaki Zokok eta Andoni Arizkurenek, bultzatutako proiektu aitzindaria da. Bertan, Euskal Txerri arrazako txerri-ustiapen estentsiboa, desagertzeko arriskuan dagoena, eta Mancholandan instalazio berriak, hestebeteak, haragi-prestakinak eta txerri-haragi hori duten produktu beroak fresko zatikatzeko, egiteko eta merkaturatzeko.
Bordaxaki elkartearen jarduerak moxal haragiaren zatikatzea eta elaborazioa ere barne hartzen ditu. Sustatzaileek azaldu dutenez, helburua tokiko haragi-produktu bereizi eta kalitatezkoa egitea da, hurbileko merkataritzan, Pirinioetako elikagai-establezimenduetan edo Otsagabiako gure instalazioetan zuzenean salduta banatzeko eta saltzeko.
Proiektuak INTIA enpresa publikoaren esku-hartze teknikoa ere izan du jardueraren aholkularitzan.
Hurbileko supermerkatua
Mancholandan ireki berri den bigarren jarduera Coviran markari atxikitako supermerkatu bat da, eta 299,63 metro koadroko espazioa hartzen du, alokairu-erregimenean.
Bertako titularrak, Eduardo Allok, azaldu duenez, bertako jatetxe-produktuen eskaintza zabala ere eskaintzen du. Gure apustua argia da tokiko produktuaren alde, Nafarroa osotik datorren elikadura eskaintza oso eta askotarikoarekin, Eduardo Allok adierazi duenez.
Mancholanda nabeko hirugarren lokalak 100,13 metro karratuko azalera du, eta gaur egun Otsagabiako Udalak erabiltzen du bere zerbitzu orokorretarako.
Nasuvinsak 312.444 euro inbertitu ditu nabe hori eraikitzeko, eta guztira 525 metro koadroko azalera du.
'Coworking' Patatera geltokian
Otsagabiako Ekintzailetza Zentroak 2023an ekin zion jarduerari, Patatera Geltokian coworking edo enpresak hartzeko gune bat irekiz, Nasuvinsak zaharberritu ondoren, 284.804 euroko inbertsioarekin.
Udalak lagatako higiezin horrek 250 metro koadroko azalera du, eta, gaur egun, 17 eta 42 metro koadro arteko bost lokal ditu, baita banagailua, bainu-guneak eta biltegia ere.
Coworking honetan abian dauden lau jarduerak honako hauek dira: zurezko artisautza tailer eta salmenta bat, titularra Juan Manuel Jauregi delarik; kakorratzaren eta artilezko artikuluen salmentaren Miss Kekas tailerra, Lucía Gorríak bultzatua; Eutsi gizarte ekimeneko mikro kooperatiba elkartea, zeinaren bidez Maya Ederrak eta Virginia Mikelaizek zahartze aktiboko proiektu bat garatzen duten; eta, azkenik, Inés Patricioren arkitektura estudioa.
Aholkularitza eta laguntza
Otsagabiako ekintzailetza-zentroak kogobernantza-eredu bati erantzuten dio, zerbitzu publikoen eta beren negozioa tokiko mailan abiatu nahi duten pertsonen baliabide propioen arteko lankidetzan oinarrituta.
Nasuvinsak kudeatutako coworking espazioen eskaintza hori indartu egiten da tokiko erakundeek sustatutako beste espazio batzuekin, Pirinioa-Gu Pirinioa Planaren esparruan. Gune horiek Uztarrozen eta Burgin daude, ekintzailetza-jardueretarako bulego eta bilera-areto gisa.
Aurreko legegintzaldian Foru Gobernuko Proiektu Estrategikoen Zuzendaritza Nagusiak bultzatu zuen Pirinioetako Plana, eta, gaur egun, Toki Administrazioaren eta Despopulazioaren Zuzendaritza Nagusiak, Lursarea lurraldeko agentziak eta jasangarritasunak, Cederna Garalurrek eta Pirinioetako Mahaiak sustatu dute. Planaren helburua da eskualde baten garapena dinamizatzea eta suspertzea, lehendik ere arazoak baitzituen, hala nola biztanleriaren eskasia eta zahartzea, oinarrizko zerbitzuak eta azpiegiturak murriztea, eta enplegu eta belaunaldi errelebo falta, besteak beste.